De vrijheid van onderwijs blijft bestaan. Daarmee wilden de indieners van het voorstel om artikel 23 van de grondwet te wijzigen onze reformatorische scholen geruststellen. Artikel 23 zou alleen aangescherpt worden: en wel met de acceptatieplicht van leerlingen om kansengelijkheid te bevorderen. Niets meer en niets minder.
Binnen onze kringen gaf dit wetsvoorstel beroering, en terecht. Het was de eerste officiële stap sinds de invoering van de vrijheid van onderwijs (en die bestaat als sinds de eerste helft van de negentiende eeuw), gericht op het inperken van die vrijheid. Een wijziging van de grondwet in ons nadeel. Het wetsvoorstel is inmiddels achterhaald. De vier partijen die het kabinet-Rutte IV ondersteunen hebben met elkaar afgesproken dat artikel 23 van de Grondwet niet gewijzigd gaat worden.
Goed nieuws toch? Ja, een afspraak om dankbaar voor te zijn. Ongetwijfeld zal de invloed die de ChristenUnie en het CDA op het coalitieakkoord hebben gehad hier een belangrijke factor zijn geweest. Tegelijkertijd moeten we waakzaam blijven. Wellicht zo waakzaam als nooit tevoren. Want als je het coalitieakkoord goed leest, valt je iets op. Daar staat namelijk het volgende: ‘(....) Daarom is er geen noodzaak om artikel 23 van de Grondwet aan te passen.’
Wat staat er op die puntjes ingevuld?
Wacht! Er is dus een duidelijke reden waarom deze grondwetswijziging van de baan is. Wat staat er op die puntjes ingevuld? Daar staat: ‘Onderscheid bij toelating van leerlingen vanwege de grondslag van de school mag niet direct onderscheid inhouden op grond van bijvoorbeeld ras of seksuele geaardheid.’ En een stukje terug staat in het akkoord dat de regering gelijke kansen garandeert bij aanmelding (van leerlingen) voor iedereen, ongeacht, onder meer, de culturele achtergrond.
Laat je dit op je inwerken, dan staat er in simpel Nederlands dit: Er komt geen grondwetswijziging, maar via andere wetgeving en maatregelen gaan we proberen hetzelfde te bereiken, namelijk een acceptatieplicht. En daar blijft het niet bij. Het kabinet wil ook serieus werk gaan maken van sociale veiligheid en burgerschap op scholen. En het gaat nog verder: het kabinet wil snel kunnen ingrijpen in school als er sprake is van anti-integratief (lees: niet inclusief) of antirechtstatelijk opereren en wil een verbod op leermiddelen die antirechtstatelijke waarden aanleren.
Er zal nog genoeg aan weten regelgeving moeten plaatsvinden om dit alles te realiseren. Maar u mag best even schrikken als u dit rijtje op u laat inwerken. Want stel dat een Bijbelse visie op bijvoorbeeld huwelijk en seksualiteit gaat vallen onder antirechtstatelijk, of dat het niet willen respecteren van de grondslag van een school gaat vallen onder anti-integratief, dan wordt artikel 23 fors ingeperkt, zonder artikel 23 te wijzigen.