Wat heb ik geobserveerd? Natuurlijk hoorde ook ik het gejuich onder de kids in mijn omgeving toen bekend werd dat de scholen voorlopig zouden sluiten. Lange dagen thuis, in je pyjama met chocola, drop en sinas. Niets moet, veel mag, een vibe vergelijkbaar met de zomervakantie.
Totdat die lange pyjamadagen zich aaneenregen, de dagen steeds langer gingen duren en de eentonigheid zwaar ging drukken. Ik denk dat de feeststemming van de kids half april al tot onder het vriespunt was gedaald. De sociale functie van school, inclusief wat die betekent aan ritme in het leven en zingeving, is niet te overschatten.
En dan nog iets. Ik herinner me van de jaarsluitingen die ik als schoolbestuurslid heb meegemaakt dat één van onze directeuren ook gewoon was te bidden voor de kinderen die tegen de lange zomervakantie opzagen. Om wat voor reden dan ook, maar je denkt dan direct aan moeizame thuissituaties, of aan een eenzaam, in zichzelf gekeerd bestaan dat kinderen kunnen leiden. Het wegvallen van school kan een krater slaan. En aan de thuissituatie is direct te koppelen de kwaliteit van het “thuisonderwijs”. Die is om veel redenen zó verschillend dat het langdurig wegvallen van school voor grote verschillen zou zorgen.
De feeststemming van de kids was half april al tot onder het vriespunt gedaald
Tot slot. Het afstandsonderwijs werd in veel gevallen heel goed georganiseerd. Zeker in het voortgezet onderwijs heb ik dat van nabij meegekregen. De kwalificatiefunctie van het onderwijs, zeg maar de kennisoverdracht, verliep langs digitale weg vaak heel goed. Maar wat kan een school bij onderwijs op afstand nog betekenen in die andere twee belangrijke functies: socialisatie en persoonsvorming? Weinig tot niets. En die laatste functies zijn – zeker ook voor onze christelijk-reformatorische scholen – van onschatbare waarde.
Je moet er toch niet aan denken dat een leerling voortaan alleen maar zou hoeven in te loggen in een soort nationale onderwijsomgeving, om vervolgens door te klikken naar zijn niveau en leerjaar om daar de leerstof van die dag op te halen? Alsjeblieft niet. De school is echt onvervangbaar.