tips en ideeën om scholen te verleiden de gezonde kant op te gaan.
Een gezonde kantine, geen snoepautomaten, een water- en een fruitdag; veel scholen weten hoe belangrijk gezond voedsel is. Maar gebeurt het ook allemaal? Tijd om hier meer aandacht aan besteden, zoals het geven van voedseleducatie en kooklessen.
Voedingsbeleid – BO en VO
Toegegeven, deze tip klinkt niet heel verleidelijk. Is het nodig dat scholen een voedingsbeleid gaan voeren? Een beleid wat je moet volgen en handhaven? Nee, niet direct. Maar het kan voor ouders wel prettig zijn om te weten wat een gezonde lunch is of een verstandig tussendoortje. Het is belangrijk dat de school dit beleid zo breed mogelijk bespreekt, om een groot draagvlak te creëren. Denk aan een teamvergadering, een voorlichtingsavond voor ouders of de leerlingenraad. Op deze manier is het beleid niet alleen een vernieuwend idee van de school.
Enthousiaste ouders – BO
Ja, een beleid moet gehandhaafd worden. En al heb je het beste beleidsdocument op het gebied van voeding van Nederland, je bent vooral afhankelijk van de keuze van ouders. Neem daarom de tijd om het te laten landen. Besteed er regelmatig aandacht aan in nieuwsbrieven, maak een fruithoek in de klas waar je al het fruit verzamelt of start een ‘gezond project’.
- Hoe enthousiaster iedereen is, hoe beter het landt.
- Gelukkig zijn er nog veel ideeën om ouders nog meer bij het beleid te betrekken.
- Deel recepten of ideeën van gezonde traktaties en laat ze deze op school in de keuken maken.
- Geef inzicht in de financiële voordelen als de kinderen water mee krijgen in plaats van pakjes fris.
- Hang mooie posters op met verschillende soorten fruit en groente.
- Doe als leerkrachten leuke, motiverende briefjes in de broodtrommels als er iets gezonds of juist ongezonds in zit.
Kooklessen – BO
Leerlingen van de basisschool kunnen zelf ook bijdragen aan gezonde voeding. Al is het maar in de vorm een spreekbeurt over de Schijf van Vijf, goed voor de aarde zorgen of het werk van een chefkok. En ja, er is ook een onderwerp waarbij je gegarandeerd bent van aandacht: Van je mond tot je … kont. Bedenk wel dat je klas heimelijk of gewoon in het openbaar wat zal giechelen.
Kinderen kunnen natuurlijk ook zelf koken, alhoewel ze dat wel moet leren. Hoe maak je bijvoorbeeld een bloemkool schoon? Hoe snijd je het beste een ui? Hoe lang moet een schnitzel braden?
Het snijden van een ui is een hele kunst en ook een bloemkool moet je goed schoonmaken. En wat denk van het bereiden van vlees? Ook geen onbelangrijke bezigheid. Het leukste is als een groepje moeders (of vaders) wekelijks met een aantal kinderen kookt. Voorwaarde is dat er een keuken op school is en dat de ouders zelf keukenprins(es) zijn.
Profielwerkstuk – VO
Een voedingsbeleid op het voortgezet onderwijs kan ook, maar is wel anders dan op de basisschool. Neem even een puber in gedachten die geld verdient en naar de dichtstbijzijnde supermarkt gaat. Houd die rekening met het beleid van de school? Ehm…nee!
Wat kun je als docent wel doen? Laat leerlingen onderzoek doen naar voedsel, de zogenaamde voedingswetenschap. Thema’s als de Schijf van Vijf, het ontstaan van overgewicht en de effecten van zout op de gezondheid vallen hieronder. En wat te denken van microbioom? Al die bacteriën en virussen die zich op ons lichaam bevinden. Boeiend om te onderzoeken! Dat kan goed bij een vak als biologie, maar het zijn ook interessante onderwerpen voor een profielwerkstuk. Zeker als een leerling dit mag presenteren aan klasgenoten, ouders en leraren.
De schoolkantine – VO en MBO
Op elke school is er wel één. Het aanbod van voeding varieert echter nogal. In de ene kantine serveren ze alleen ‘broodje knak’, terwijl in de andere kantine bergen fruit en gezonde hapjes op voorraad zijn. Hoe begin je nu met het gezonder maken van de kantine? Dat doe je niet van de ene op de andere dag. Als je al die knakworsten opeens vervangt door broodjes hummus, ben je verzekerd van een financiële strop.
Elke leerling weet echt wel waarom ze gezond moeten eten. Dat ze het niet altijd willen of doen is een ander verhaal. Hoe kun je leerlingen verleiden tot een gezonde snack? Laat ze kiezen uit tussendoortjes, zoals huisgemaakte ijsthee, appelkwark met rozijnen, vega panini met tomaat, pita tosti met kip, mini pizza’s, paprikasandwich met kip, broodje Italia en tosti tropical. Overigens zijn er nog veel meer recepten, maar te veel zorgt weer voor keuzestress. Tip: doe een foto van het gerecht erbij…
Burgerschap - MBO
Burgerschap en voeding? Ik kan me voorstellen dat je deze twee woorden niet snel aan elkaar koppelt. Toch horen ze bij elkaar. Denk maar eens aan burgerschap en gezond eten in combinatie met hart- en vaatziekten. Of obesitas en misschien ook wel anorexia. Het is belangrijk dat studenten op het MBO zich bewust zijn van de gevaren en de verleiding van ongezond voedsel. Het is goed dat ze weten wat gezonde voeding is.
Net zo belangwekkend zijn de herkomst en de verspilling van eten. Eten wat eerst een lange reis heeft moet maken of seizoensgroenten? Kiezen voor dat stukje vlees of die misschien wat duurdere vegaburger? De restjes opmaken uit de koelkast of een pizza bestellen? Bij al deze onderwerpen komt ook de christelijke visie op rentmeesterschap om de hoek kijken. Ga als docent hierover met je leerlingen in gesprek.
Natuurlijk zijn er legio tips en ideeën. Begin vooral klein en denk niet gelijk te groot. Overigens was dit artikel niet tot stand gekomen als het Voedingscentrum er niet was geweest. Op hun website is een schat aan informatie te vinden rondom gezonde voeding. Ben je juf of meester, leraar of lerares, vader of moeder of leerling, kijk dan eens op die website. Je krijgt vast en zeker zin om morgen iets gezonds mee naar school te geven of te nemen.
https://www.voedingscentrum.nl/professionals/gezond-op-school.aspx