100 jaar VGS: in gesprek met bestuurder Pieter Moens
Soms schildert hij vergezichten, soms gooit hij een steen in de vijver. Hij wil onderwijsmensen motiveren, inspireren en verbinden. Sinds 2013 is bestuurder P.W. (Pieter) Moens het gezicht van de honderdjarige jarige VGS. Zijn hart ligt bij de scholen en hun uitdagingen, zegeningen en zorgen. Wat is gebleven en wat veranderde in de achterliggende eeuw?
Laten we beginnen bij de zegeningen’ vindt Moens. ‘Het gaat bij dit jubileum om drie dingen: Gods trouw boven alles, het unieke van deze organisatie en de ambitie voor toekomstbestendigheid van het christelijk onderwijs op reformatorische grondslag.’
Een eeuw na de sobere oprichting staat er in Ridderkerk een groot kantoor dat plaats biedt aan 46 medewerkers die werkzaam zijn als adviseur, jurist of belangenbehartiger.
‘VGS onderscheidt zich ten aanzien van collega-organisaties daarin dat wij zowel belangenbehartiger van en financiële ondersteuner voor de scholen zijn. Wij zijn een netwerkorganisatie om de scholen te professionaliseren, te ontzorgen en proberen bij de overheid ruimte te blijven houden om te kunnen doen waarmee we bezig zijn. Scholen richten zich op inhoudelijk goed onderwijs, wij doen de rest.’
De bestuurder denkt verder aan de erkenning van de denominatie in 1976. En de daaruit voortvloeiende mogelijkheden. ‘Niemand legt ons tot op heden een strobreed in de weg om een voluit Bijbels pedagogisch klimaat te realiseren. Er is reformatorisch basis - en voortgezet onderwijs, MBO en HBO. Leerlingen en studenten met extra ondersteuningsbehoeften kunnen aanspraak maken op begeleidingsdiensten van eigen signatuur. We ontwikkelen eigen methodes en materiaal. Er is sprake van grote ouderbetrokkenheid en verbondenheid tussen gezin, kerk en school. Veel zegen, maar er blijft werk aan de winkel!’
Waarover maakt u zich zorgen?
Moens wil beslist niet doemdenken of somberen. Hij signaleert wel een zekere lauwheid en gewenning aan alles wat op onderwijsgebied is gerealiseerd. Beseft men nog wel hoe uniek het op de Bijbel gebaseerde en door de overheid gefinancierde onderwijs is? ‘Kijk eens naar bijvoorbeeld Canada en Amerika, waar ouders dik geld moeten betalen om dit te kunnen realiseren.’ De bestuurder vraagt zich ook af hoe Bijbelgetrouw en Bijbelvast we zijn. ‘Op zijn minst moeten we elkaar die vraag blijven stellen. Dat kan gaan over het schoolreisje of de bestemming daarvan. In hoeverre wordt dat fenomeen ingegeven door materialisme? Of over de liedkeuze op school. Laat Gods Woord de richting aangeven.’
Tenslotte ligt er een zorg op het punt van solidariteit onder de scholen onderling. Bedachtzaam en nadrukkelijk formuleert hij: ‘Wat hebben we voor elkaar over? We bevinden ons op een afkalvend eiland en tegelijk permitteren we het ons elkaar op middelmatige zaken te polariseren, te bediscussiëren en te bekritiseren.’
De kloof tussen Bijbels denken en de samenleving is immens groot en wordt met de dag groter. ‘Standpunten van christenen over wezenlijke thema’s als huwelijk, gezin, seksualiteit, vrijheid van godsdienst worden op één hoop gegooid met die van extremistische moslims. De samenleving inclusief wijzelf zijn geneigd keuzes te maken op basis van emotie; niet op het “Alzo zegt de Heere.”
Wij kennen geen vervolging. Hoe Bijbels is ons comfortabele leventje? De geestelijke wapenrusting (Efeze 6) staat niet voor niets in de Bijbel.’
'Hoe Bijbels is ons comfortabele leventje?'
Pieter Moens
Functioneert die?
‘Wij hebben in deze comfortabele setting geen strijd te strijden. ‘Mijn Indiase vriend Mark bidt vurig voor ons. “ Ik zie mijn vijanden aankomen, maar jullie niet,” zegt hij. “In onze benauwde, benarde situatie worden we elke keer naar de Heere gedreven. Ik weet niet of ik zou willen ruilen.” ‘
Ook de houding van Barbara Lord, directrice van de Christian Fellowship School in Liverpool dwingt respect af. ‘Het is bewonderingswaardig hoe zij zonder geld haar zaken rondbreit. Ze vertelde dat zij het aan de Heere voorlegde dat ze stoeltjes nodig had. Even later stopte er een vrachtwagen voor de deur. “Kunnen jullie nog meubilair gebruiken?” De Heere weet wat zij wanneer nodig heeft. Materieel gezien heeft zij het zoveel minder, geestelijk gezien zoveel rijker.’
Wat betekent dit voor het beleid van de VGS richting de toekomst?
‘Ds. Kersten beoogde destijds een Scholenbond – van en voor de scholen; zichtbaar zijn in Den Haag door verantwoording af te leggen van je beleid en van wat je doet en lijnen uitzetten als het gaat over wat het christelijk-reformatorisch onderwijs daarvoor nodig heeft. Dat is nu wezenlijk niet anders. Laten we zoeken naar de eenheid waar het past. Want het gaat wel spannender worden. Daarvan ben ik overtuigd.’
Volgens de bestuurder mag daarin van de VGS verwacht worden dat zij in gezamenlijkheid met de scholen nadenkt over de koers met betrekking tot de grote ethische thema’s. Hij gebruikt voor dit proces de metafoor van de vogeltrek naar warmere oorden. ‘In de herfst zie je ganzen in V-formatie overvliegen. Voorop de kartrekker – oftewel de VGS. Neem bijvoorbeeld het uitbrengen van een advies aan de Onderwijsraad over sekseverschillen in het onderwijs. Het is goed om in gezamenlijkheid te reageren met de RMU namens de leraren, de Reformatorische Oudervereniging (ROV) als vertegenwoordiging van ouders en de Driestar als opleidingsinstituut. Dus de samenwerking zoeken, verbinding leggen.’
'Het gaat wel spannender worden'
Pieter Moens
Welke opdracht hebt u voor de scholen?
Moens reageert onmiddellijk: ‘Bewaar het pand ons toe betrouwd. En bewaar het getrouw. Het doopsformulier gewaagt van bidden bij Gods grondeloze barmhartigheid. Als we tegen die achtergrond onze taak doen, mogen we de namen van de kinderen in de doorboorde handen van Jezus leggen. Als de Heere ons onderwijs zegent, is er een eeuwigheid voor nodig om Hem daarvoor te bedanken.’
Even bellen met...
adviseur en jurist W. (Wim) Voorwinden
Zijn werk in één zin: ‘Goed de regels kennen en tegelijk duidelijk zijn wie je bent en waar je voor staat.’
In het dagelijks leven houdt Voorwinden zich bezig met de regelgeving rond de materiele kanten van de scholen. ‘Ik krijg bijvoorbeeld een telefoontje dat er in een gemeente een kwestie speelt rond het leerlingenvervoer naar met name het speciaal onderwijs. Jammer toch als ouders om financiële redenen moeten afzien van Reformatorisch onderwijs? Het is de kunst om er door afstemming, lobbyen samen uit te komen.’
Op leerkracht niveau komen vragen over medezeggenschap als: ‘Er komt een continurooster- kan en mag ik daar iets over zeggen?’
De adviseur/jurist heeft regelmatig overleg met de PO-raad, het Ministerie van Onderwijs en werkt nauw samen met collega’s van andere onderwijsorganisaties. ‘We hebben goede argumenten om te zeggen dat we er ook mogen zijn op het totale speelveld. Onder andere vanwege onze kwalitatief goede scholen.’
De dag van...
Als Coördinator/Relatiebeheerder Personeels- en Salarisadministratie verantwoordelijk voor de salarisadministratie van een aantal bij VGS aangesloten scholen. Lid werkgroep subsidies en voorzitter van de activiteitencommissie. Afwisseling genoeg in het werk van Knook.
Vandaag opent hij thuis de mailbox die gewoontegetrouw een rijke oogst aan berichten bevat. Sommige vragen zijn snel te beantwoorden. “Hoe lang duurt een zwangerschapsverlof?” Kennelijk is de vraagsteller van gisteren nog niet helemaal overtuigd. Een nieuw wachtwoord voor Youforce verstrekken kost ook weinig tijd.
Jan pakt de telefoon om de vraag van de directeur van een basisschool over zijn pensioen uitgebreid te bespreken. Ervaring leert dat er vaak een vraag onder de vraag ligt. ‘Heel belangrijk om van een pensioen op tijd werk te maken’
Aan het einde van de werkdag wacht het verzoek van DRS te vertellen wat de meerwaarde is van het werken bij VGS.
‘We voeren geen gereformeerde salarisadministratie. Maar door het ontzorgen van de scholen, lever ik een bijdrage aan het christelijk-reformatorisch onderwijs’
Jan Knook