School, kerk en gezin in Scherpenisse
Op veel reformatorische basisscholen is er jaarlijks een overleg met de kerken die bij de school betrokken zijn. In Scherpenisse gaan ze nog een stapje verder. Daar werken de school en de plaatselijke kerken nauw samen. ‘Deze samenwerking is echt uniek’, vinden Dick de Braal, directeur van de Groen van Prinstererschool, en Flip Quist, voorzitter van de identiteitsraad.
De hechte relatie tussen kerk en school is van recente datum. De Braal, bijna twee jaar directeur op deze school, weet niet beter dan dat er op deze manier wordt samengewerkt.
Quist daarentegen kan zich nog goed herinneren dat het anders was: ‘Voorheen hadden de kerkenraden jaarlijks overleg met de directie en het bestuur van de school. Zo’n zes jaar geleden kwam daar verandering in. Het schoolbestuur wilde de lijntjes met de kerken graag heel kort houden en intensiever samenwerken.’
Het plan ontstond, vervolgt Quist, ‘om afgevaardigden uit de kerkenraden van de plaatselijke gereformeerde gemeente en de hervormde gemeente binnen de PKN én de directeur bij elkaar te brengen en zo een identiteitsraad op te richten.’
Dat gebeurde. Aanvankelijk kwam deze raad twee keer per jaar bijeen. Al snel groeiden er echter nieuwe ideeën. Lag eerst de focus op de basisschool, nu wilde hij ook graag iets betekenen voor de ouders en de gezinnen.
Identiteitsweek
De identiteitsraad start met een identiteitsweek. Een hele week waarin het op de school, in de gezinnen, maar ook in de kerk over dat ene thema gaat. Diverse thema’s passeren de revue, zoals “huisgodsdienst”, “media” en “gewetensvorming”. Dit cursusjaar staat het thema “respectvol omgaan met elkaar” centraal.
Juist dat laatste thema is niet zomaar geopperd. De Braal: ‘Als school zijn we aan het begin van het cursusjaar met een nieuw schoolplan gestart. Belangrijk in zo’n plan zijn de kernwaarden.’ Eerst waren er zeven, maar in een sessie met het personeel en de identiteitsraad is dit aantal teruggebracht naar drie: respect, betrokkenheid en veiligheid.
‘Het leek ons een logische keuze om de eerste kernwaarde als thema te behandelen’, zegt De Braal. ‘In het vierde jaar van het schoolplan zouden we dan misschien alle drie de kernwaarden in één thema kunnen gieten. Dat zou wel mooi zijn, want dan wordt alles nog eens herhaald.’
Van hart tot hart
Het jaarthema komt het hele jaar terug, met name in de school. Leerkrachten geven er tijdens de lessen uiting aan. Tijdens de identiteitsweek komt het thema heel nadrukkelijk aan bod. ‘De leerkrachten vertellen in die week drie Bijbelverhalen die met het thema te maken hebben. Ook leren de kinderen een psalm en een lied aan en worden er suggesties gedaan voor verwerkingsopdrachten. Daar maken we weer foto’s van die we via de schoolkrant met de ouders delen’, vertelt De Braal.
‘Juist de ouders willen we erbij betrekken’, benadrukt Quist. ‘Daarom organiseren we in die week ook een ouderavond waarop een spreker een lezing geeft over het thema. Daarna gaan de ouders in groepjes uiteen en bespreken ze vragen.’
Hoewel de ouders uit de verschillende betrokken kerken komen, ervaren De Braal en Quist deze avond als heel positief. ‘We merken dat er veel ouders komen en dat ze van hart tot hart met elkaar spreken’, zegt De Braal. ‘Helaas kon de ouderavond dit jaar door de coronacrisis niet doorgaan. Misschien doen we die alsnog op een ander tijdstip.’
‘We willen juist de ouders er ook bij betrekken’
Flip Quist
Liggingsverschillen
In de identiteitsweek ligt de nadruk op de trits school, gezin en kerk. Ook de kerken geven veel aandacht aan het thema. Bijzonder is dat de beide kerken hierin samen optrekken. ‘Ze liggen qua bandbreedte niet ver uit elkaar, maar het is wel uniek dat ze zo nauw samenwerken ten dienste van de kinderen en de gezinnen’, vindt Quist. De Braal knikt instemmend. ‘Ik was aangenaam verrast toen ik hoorde over deze samenwerking. Dat had ik nergens anders gezien.’
Quist benadrukt dat het hier om twee kerken gaat. Als er meer gemeenten bij betrokken zijn en als zij qua ligging meer van elkaar verschillen, dan is het misschien moeilijker. ‘Het speelt ook mee dat de gereformeerde gemeente en de PKN hier een eigen predikant hebben, anders zou het ook lastig worden’, denkt De Braal. ‘De zondag voor de identiteitsweek houden beide predikanten namelijk een preek over het thema.’
De twee dominees overleggen met elkaar hoe ze het thema het best kunnen inkleden. In de daaropvolgende weken komt het thema ook tijdens de catechese aan de orde. Quist: ‘Er is een speciaal catecheseboekje gemaakt met twee lessen waaruit de jongeren les krijgen. Op die manier gaan zij dieper op de stof in en heb je dus ook de kerk erbij betrokken.’
‘Discussie over randzaken staat verbondenheid met elkaar in de weg’
Dick de Braal
Kwetsbaar onderwerp
Zowel de leerkrachten als de ouders ervaren deze nauwe samenwerking en de betrokkenheid op elkaar als positief. Dat is te zien aan de grote opkomst tijdens de ouderavonden en aan de positieve houding van de leerkrachten. Zij denken actief mee over het thema. Er zijn ook verschillen, erkent Quist. ‘Met de thema's die we aan de orde stellen, zoeken we echter naar een gemeenschappelijk kader. We kiezen onderwerpen waarbij ouders uit beide kerken zich veilig voelen.’
‘We richten ons vooral op de hoofdzaken’, vult De Braal aan. ‘Er zijn veel randzaken waarover we ook kunnen discussiëren. Die staan de verbondenheid met elkaar echter in de weg.’
Quist: ‘We hebben we ook een keer met elkaar nagedacht over de doop, een kwetsbaar onderwerp. We hadden een erg mooie avond. De eerlijkheid gebiedt echter te zeggen dat de samenwerking tussen de beide kerken voorál gericht is op het gemeenschappelijke (school)belang: de kinderen aan de voeten van de Heere Jezus te brengen.’