Peter Schalk werkt vanuit relatie
Hoe kijkt Peter Schalk naar respect? Het Eerste Kamerlid voor de SGP is vaak in gesprek met andersdenkenden. ‘Een christelijke grondhouding is cruciaal. Het is belangrijk om vriendelijk en benaderbaar te zijn en oprechte interesse te tonen. We hebben als christenen veel te bieden, want Gods geboden zijn heilzaam voor iedereen.’
‘Respect komt van omkijken, ook naar de ander. Hoe toon je respect? En in hoeverre mag je respect terugverwachten? Bij lastige discussies moet je eerst de ander begrijpen en ook met tact proberen te reageren. Dat betekent dat je een relatie moet aangaan. Daarin mag je respectvol je eigen mening laten horen, eventueel met een vleugje humor. Daardoor kunnen mensen ontdooien of aan het denken gezet worden. Het komt regelmatig voor dat iemand na een lastige discussie op eigen initiatief op iets terugkomt, omdat het onderwerp hem of haar toch aan het denken heeft gezet. Pas op dat je dat niet speelt, maar dat je authentiek bent. Blijf vooral jezelf, ongeacht de situatie.
Tegenstelling
Zelf heb ik niet zoveel met de tegenstelling “wij-zij”. Je leeft in de wereld, maar bent niet van de wereld. Daarin is het belangrijk hoe je je ten opzichte van de wereld wilt verhouden. De omgang met anderen leert je enerzijds breder zien, terwijl je je eigen standpunt niet hoeft los te laten.
Dat wij-zij-denken hebben we voor een deel zelf gekweekt. Grenzen bewaken is goed en heilzaam, maar we moeten voorzichtig zijn om alleen in de beschermde omgeving te verkeren en de gedachten van anderen niet serieus genoeg te nemen. Het kan een wrange vrucht zijn als we denken gearriveerd te zijn en we niet in de gaten hebben dat het zich tegen ons kan keren. Nu zie je vaak een reactieve houding. Dat heb ik zelf wellicht lang gedaan: verdedigen wat we hebben ontvangen. Dat blijf ik uiteraard ook doen, maar wat mij betreft moeten we meer leren uitdelen van wat we hebben gekregen.
Zelf heb ik in mijn verschillende werkzaamheden geleerd dat het belangrijk is een relatie aan te gaan met iedereen die op je weg wordt geplaatst. Door politiek en maatschappelijk zo bezig te zijn, leer je de ander begrijpen, zelfs al staan de standpunten diametraal tegenover elkaar. Juist dan is het van belang om eerst een verbinding te leggen en zicht te krijgen op de verschillen. Daarna kun je de ander beter begrijpen en hopelijk gaat dat andersom ook zo werken. Kernvraag is: hoe bereik ik iemand die niets heeft met mijn principe?
Christen zijn in de omgeving
Hoe je als christen in de samenleving staat, moet in én om de school zichtbaar zijn. Een voorbeeld is het initiatief van verschillende locaties van het Driestar-Wartburg College om ook in de buurt actief te zijn. Mensen leren de achtergrond van de school kennen en hierdoor begrijpen. Zo ben je van waardevoordebuurt,inplaatsvandatjededeurgesloten houdt. Relaties met scholen in je buurt zijn erg belangrijk. Eerst elkaar begrijpen en daarna de verbinding zoeken.
‘Blijf bij je punt, maar jaag geen mensen tegen je in het harnas’
Peter Schalk
Ouders
De bekende driehoek school-ouders-kerk is nog steeds van belang. Ouders moeten thuis een heel goede basis leggen. Daar ligt de eerste opdracht. Vanuit de doop doen de ouders de belofte hun kind(eren) te onderwijzen en te doen of te helpen onderwijzen. Dat is het fundament. Dat sluit als het goed is aan bij de leer van de kerk, waarbij de catechese en het jeugdwerk heel belangrijk zijn. Daarnaast is het de taak van school kwalitatief goed onderwijs te bieden in een veilige setting, zo mogelijk in dezelfde sfeer als thuis. Door zo als gezin, school en kerk met elkaar een eenheid te vormen, kunnen we zo sterker naar buiten treden.
Ouders moeten zelf de samenleving leren kennen, hun eigen plek moet gefundeerd zijn op de Bijbel. Dat is erg belangrijk, want de samenleving stelt hoge eisen en veel vragen. Door daarover na te denken, leer je woorden geven aan wat er wel en niet kan en waarom. Je merkt dat ouders en leerlingen mondiger worden. Die tendens is zichtbaar in heel de samenleving. Dat kan aan de ene kant problematisch lijken, maar anderzijds zullen onze jongeren ook mondig moeten worden en kunnen aangeven waarvoor zij staan. Hoe verhouden we ons hiertoe? Door kinderen te leren hun mening onderbouwd weer te geven, rust je hen toe. De kinderen van nu zijn immers de burgers van morgen!
Vanuit de school
Respect voor elkaar, voor de omgeving en jezelf; hoe geef je daar handen en voeten aan? Het begrip “begeleide confrontatie” is hierin belangrijk. De school moet naast onderwijzen toerusten in het stap voor stap verkennen van hoe je je tot de maatschappij dient te verhouden. Dat is een geweldige opdracht voor onderwijzend personeel, om leerlingen zo goed mogelijk voor te gaan, hen zo voor te leven dat ze voelen hoe goed het is om de Heere te dienen. Daarbij moet de school een veilige plek zijn, waar je welkom bent, ongeacht wie je bent. Jaren later kan dat op een leerling nog effect hebben.
Overheid en onderwijs
De kracht van de Nederlandse samenleving is onder andere dat die gebaseerd is op grondwettelijke vrijheden. Daarbij komt de vrijheid van onderwijs. De overheid mag weliswaar sturen, maar zich niet inhoudelijk met het onderwijs bemoeien. De overheid mag tot op zekere hoogte wel zeggen wát de inhoud van het onderwijs moet zijn, maar niet zeggen hóé onderwijs gegeven moet worden. Dat is aan de scholen. Gelukkig is artikel 23 van de Grondwet nog steeds van kracht. Voor scholen een zoektocht en een taak om toegerust te zijn.
Hete hangijzers
Helaas doen zich ook zaken voor waartegen je niet gewapend kunt zijn. Neem nu de situatie van het Gomarus College, waarbij een voorval van enkele jaren geleden plotseling aan de orde kwam. Die kwestie staat niet op zichzelf. Zo zijn oproepen via sociale media gedeeld om scholen die zich in de genderdiscussie mengen, in een kwaad daglicht te stellen. Jongeren worden gewoon via Twitter of andere sociale media opgeroepen hun ervaringen van jaren geleden nog aan de orde te stellen. Dat kan dus betekenen dat er meer zaken naar boven komen die op scholen hebben gespeeld. Dat is niet te voorkomen.
Moet je dan bang worden? Nee, dat niet. Wél moet je nadenken over de manier waarop je reageert. Een situatie als deze vraagt om een eerlijke en een adequate reactie. Daarnaast moet je aan de voorkant nadenken over hoe je in bepaalde situaties gepast kunt reageren. Daarbij moet je je fouten leren toegeven en aangeven hoe eraan gewerkt kan worden.
‘Hoe bereik ik iemand die niets heeft met mijn principe?’
Peter Schalk
Onderwijs vorm je samen
Voor scholen is het belangrijk dat zij altijd hulp kunnen inroepen van externe partijen (VGS, RMU, ROV). Dat kan natuurlijk preventief, omdat het in het heetst van de strijd moeilijk kan zijn een gepaste reactie te geven. Andere organisaties, zoals de NPV of het RD, zijn bewust bezig met het lastige vraagstuk hoe we in de samenleving moeten staan. Daarbij speelt Panel Presentie een belangrijke rol (zie toelichting hieronder).
Handvatten in omgang
‘De samenleving verandert continu, ook ten opzichte van het christelijk geloof. Ooit vertelde Bas van der Vlies dat in zijn eerste politieke jaren veel politici atheïst waren. Die wisten van huis uit nog veel over kerk, geloof en religie. Later kwamen er steeds meer die areligieus waren. Die begrepen heel veel dingen niet meer. Daarom ligt er nu extra nadruk op goed uitleggen waarom onze waarden en normen nog steeds van kracht zijn. Als voorbeeld: In de Tien Geboden kan ik niets ontdekken wat verkeerd is voor mensen. Veel humanistische waarden komen daar trouwens uit voort. Bij indringende ethische thema’s probeer ik soms bepaalde onderwerpen vriendelijk te ontmaskeren. Dat is moeilijk, het vergt geduld en je moet proberen te begrijpen wat de denkwereld is van degene die tegenover je staat. En bij dat vriendelijk ontmaskeren is het van belang bij je punt te blijven. Jaag geen mensen tegen je in het harnas. Besef dat een snel veranderende samenleving je ertoe dwingt toegerust te zijn en een front te vormen. Dat kan alleen met een biddend hart, door samen op te trekken en elkaar waar nodig te ondersteunen.’
PANEL PRESENTIE
Het Panel Presentie werd begin 2010 opgericht met als doel het uitdragen van Bijbelse standpunten in de samenleving. Panel Presentie monitort steeds vijf belangrijke deelgebieden: de seksualisering van de samenleving, het doorgeslagen gelijkheidsdenken, de vrijheid van onderwijs, de strijd rond leven en dood en de zondag en de 24 uurseconomie.
Van daaruit werkt ze als volgt:
- Acteren op de actuele situatie
- Mensen op bepaalde posities brengen die daarover iets kunnen zeggen
- Toerusting (zomerschool) bieden, ook in verbinding met kerken en scholen
Op deze manier wil Panel Presentie effectief samen- werken en de kwaliteiten van mensen benutten en kerken en organisaties binnen de gereformeerde gezindte toerusten in de manier waarop deze op bepaalde vraagstukken kunnen reageren.